بزرگداشت پرویز شفا

Massoud Mehrabi

استاد و دوستم پرویز شفا، انسانی بسیار شریف و آزادی‌خواه بود. آن‌چه خود می‌نوشت یا ترجمه می‌کرد به انگیزه‌ی ترویج سینمای مردمی و مبارز و عدالت‌خواهانه بود. این نگاه به جهان سینما در عنوان تعدادی از کتاب‌هایش نیز آشکار است: «استعمار و ضد استعمار در سینما»، «سینما سلاح تئوریک»، «سینمای چریکی»، «سینمای آفریقا» و... از همان آغاز انتشار مجله‌ی «فیلم» به صورت ماهنامه در مرداد 1362 تا یک سال پیش از درگذشت‌اش مطالبی که برای‌مان می‌نوشت و ترجمه می‌کرد از همین دست بود. به شدت ضد آمریکا و سیاست‌مدارانش بود، تا حدی که گاهی به شوخی/ جدی برایش می‌نوشتم: «استاد، رادیکال‌ترین جناح جمهوری اسلامی هم موضع تند شما را نسبت به آمریکا ندارند، کمی کوتاه بیایید، لطفاً!» این یکی از آخرین نامه‌های اوست؛ نمونه‌ای تام و تمام از جهان‌بین و زندگی‌ روزمره‌اش:
آقای مهرابی عزیز
به دنبال ایمیل پیشین که در مورد فیلم‌ها اظهار لحیه کرده بودم، ضروری است که، فقط برای سرگرمی شما و خودم، بگویم که دیگر از هر چه فیلم‌های آمریکایی و اروپایی و ایرانی‌ و غیره و ذلک است خسته و کسل شده‌ام که بیشتر اوقات خود را صرف تماشای فیلم مستند می‌‌کنم که تا به حال ندیده گرفته بودم. البته تعداد معدودی فیلم داستانی هم پیدا می‌‌شود که انسان را به تفکر می‌‌اندازد در غیر این صورت صنعت سینمای همه جا به ویژه آمریکا فقط چون کارخانه سوسیس سازی کار می‌‌کند که سوسیس بیش‌تر به حلق مردم بچپاند و بس. آزادی فکر، تصوری است باطل که هنوز هم بعضی‌‌ها در خیال خود زنده نگه می‌‌دارند. من که در این جا شاهد هستم که تمام عوامل ارتباطی‌، اعم از روزنامه، تلویزیون، سینما، فقط برای این کار می‌‌کنند که جریان کتاب «۱۹۸۴» را واقعیت بخشند. در همه جا همین وضع بر قرار است. گه‌‌گاه، افرادی مثل الیور استون پیدا می‌‌شوند که فرصت می‌‌یابند دو کلمه حرف حساب بزنند و به زودی کار‌های آنان در طومار زمان پیچیده و از یاد می‌‌رود. اگر به یاد داشته باشید، زمانی‌ که کتاب «الیور استون» را در ایران به چاپ رساندم، در مقاله‌ای گفتم که قرار است مجموعه یک ساعتی‌ (ده قسمت) در مورد «تاریخ نا گفته آمریکا» در تلویزیون پخش کند که سرانجام پس از حدود ده سال این عمل جامعه پوشید و ما آن را دیدیم و هنوز هم دو یا سه‌ پخش دیگر باقی‌ مانده است. در این برنامه، او از پشت پرده سخن می‌‌گوید که واقعیت چه بوده و چه گونه عمل شده و به مردم چه گونه عرضه شده است. همه چیز "کشک" و "دروغ"، "کلک" است. 
مردم چون اجبار دارند که یک دوران زندگانی‌ را به هر ترتیبی شده سپری کنند و به هر خواری و زاری تن‌ می‌‌دهند که چند وقتی‌ خود را گول بزنند و به این خواری و زاری تداوم بخشند. همین فیلم «سی‌ دقیقه پس از نیمه شب» که تقریبا به دستور کاخ سفید و "سیا" ساخته شده است، از شکنجه به عنوان یکی از عوامل مهم برای اقرار گیری یاد می‌‌کند. سر و صدا‌ها از همه طرف بلند شده است که چنین نیست و با رفتار خوب می‌‌توان بهترین اعترافات را گرفت. این فقط خر کردن مردم خوش باور آمریکا است و بس. آمریکا شکنجه می‌‌کند ولی‌ در جهان ادعای آزادی انسان می‌‌کند که ‌یک شوخی‌ وقیح بیش‌تر نیست. اصولاً، هر کشوری که چنین ادعایی بکند برای پرده پوشی از وقاحت‌های درونی‌ خود است. همه این‌ها بستگی به قدرت تبلیغاتی آن کشور دارد که تا چه اندازه در جهان برد دارد و جهانگیر می‌‌شود.
با احترام، پرویز شفا
*
بزرگداشت این استاد ارجمند ساعت 4 بعدازظهر فردا (دوشنبه ۴ دی ۱۳۹۶) در سالن فلاحت‌پور دانشکده‌ سینما و تئاتر دانشگاه هنر (خیابان مفتح جنوبی، خیابان ورزنده) برگزار می‌شود.

https://www.facebook.com/massoud.mehrabi/posts/10204300668234068